Ugovorom o posredovanju obavezuje se posrednik da nastoji da nađe i dovede u vezu sa nalogodavcem lice koje bi s njim pregovaralo o zaključenju određenog ugovora, a nalogodavac se obavezuje da mu isplati određenu naknadu ako taj ugovor bude zaključen. Kad je ugovoreno da će posrednik imati pravo na određenu naknadu i ako njegovo nastojanje ostane bez rezultata, o takvom ugovoru sudiće se prema odredbama koje važe za ugovor o delu.
Posredovanje vrši strano lice
Ukoliko strano lice (lice koje nema sedište ni stalnu poslovnu jedinicu, odnosno prebivalište na teritoriji Republike Srbije) pruža uslugu posredovanja u Republici Srbiji (u skladu sa odredbama člana 12. Zakona o PDV-u), promet te usluge predmet je oporezivanja PDV-om, a poreski dužnik je pomenuto strano lice ako se evidentiralo kao obveznik PDV-a u Republici. Ukoliko strano lice nije registrovano u sistemu PDV-a na teritoriji Republike Srbije, primalac usluge posredovanja (domaće lice) ima obavezu internog obračuna i iskazivanja PDV-a u svojim poslovnim knjigama.
Posredovanje vrši domaće lice
Kada obveznik PDV-a pruža uslugu posredovanja licu koje ima sedište u inostranstvu (npr. obveznik PDV-a pruža uslugu stranom privrednom društvu), takva usluga neće biti predmet oporezivanja PDV-om.
Posredovanje pri izvozu dobara
Obveznik PDV-a domaćem pravnom licu pruža uslugu posredovanja pri izvozu dobara. Da bi ova usluga bila oslobođena od PDV-a, potrebno je da su ispunjeni svi uslovi za oslobođenje od PDV-a po osnovu izvoza dobara, tj. potrebno je da obveznik PDV-a koji izvozi dobra poseduje izvoznu deklaraciju kojom se potvrđuje da su dobra otpremljena u inostranstvo, ali obveznik PDV-a koji pruža uslugu posredovanja pri izvozu ne mora da poseduje tu deklaraciju da bi se oslobodio od PDV-a.
Napomena: Posrednik ne mora da poseduje bilo kakvu dokumentaciju koja bi potvrdila da se radi o usluzi posredovanja pri izvozu dobara radi otklanjanja neprijatnosti i dokazivanja inspekciji da je stvarno reč o usluzi posredovanja pri izvozu, a najbolje je da obveznik PDV-a koji je ispostavio račun za uslugu posredovanja pri izvozu poseduje fotokopiju izvozne dokumentacije svog klijenta.
Posredovanje u prometu dobara i usluga na koja se ne plaća PDV
Promet usluga posredovanja koje se odnose na ostali promet dobara i usluga iz člana 25. Zakona oporeziv je pod opštim pravilima.
Na primer, kada obveznik PDV-a pruža uslugu posredovanja u vezi sa prometom zemljišta koje se nalazi u Republici Srbiji, dužan je da na naknadu za tu uslugu obračuna PDV, nezavisno od toga što je promet zemljišta oslobođen od PDV-a. Takođe, promet usluga zakupa stanova, ako se koriste za stambene potrebe, oslobođen je PDV-a, dok je s druge strane promet usluge posredovanja u prometu te usluge oporeziv PDV-om.
Napomena: Kada obveznik PDV-a izvrši poslove za čiji je promet Zakonom o PDV-u propisano poresko oslobođenje bez prava na odbitak prethodnog poreza, pri čemu na taj promet obračuna PDV, primalac usluge nema pravo da odbije pomenuti PDV kao prethodni porez. Obveznik PDV-a koji je obračunao PDV za promet usluge za koji je propisano poresko oslobođenje bez prava na odbitak prethodnog poreza i u računu iskazao obračunati PDV, dužan je da tako iskazani PDV plati, dok u novom računu ne ispravi iznos PDV-a.
Detaljno o oporezivanju posredovanja u prometu, iz ugla PDV-a možete pročitati u broju 11/2019 časopisa, str. 134.
